13 września 2024

CIT minimalny – jak obliczyć podstawę opodatkowania?

Od 2024 r. podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, którzy wykazują stratę lub dochód niższy niż 2% całkowitego obrotu, podlegają relatywnie nowemu podatkowi: CIT minimalny.

CIT minimalny to dodatkowe zobowiązanie podatkowe współwystępujące z innymi ustawami o CIT, i nie podlega kompensacie. Kwota należna z tytułu podstawowego podatku CIT zostanie pomniejszona o wartość minimalnego podatku CIT.

Przepisy wprowadzające minimalny podatek dochodowy zostały dodane do projektu nowelizacji „Polski Ład” po konsultacjach społecznych. Przepisy weszły w życie 1 stycznia 2022 r., ale zostały zmienione i zawieszone do 31 grudnia 2023 r.

Przedmiotem opodatkowania jest w praktyce hipotetyczny dochód, jaki według ustawodawcy powinien być osiągany przez podatników, obliczony według 1,5% progu rentowności i powiększony o elementy mogące służyć optymalizacji skutkującej zaniżeniem dochodu podatkowego, a w konsekwencji zmniejszeniem zobowiązań podatkowych. Stawka minimalnego podatku dochodowego wynosi 10%.

Przepisy o minimalnym podatku dochodowym dotyczą zarówno do podatników krajowych, podatkowych grup kapitałowych, jak i podatników zagranicznych prowadzących działalność przez położony na terytorium RP zagraniczny zakład. Obowiązek zapłaty podatku powstaje w przypadku, gdy wyżej wymienione podmioty:

1. poniosły stratę ze źródła przychodów innych niż zyski kapitałowe;
2. osiągnęły próg rentowności nieprzekraczający 2%, obliczany jako stosunek dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych do przychodów innych niż z zysków kapitałowych.

CIT minimalny – obliczanie podstawy opodatkowania

Podatek minimalny wynosi 10% podstawy opodatkowania. Podstawą opodatkowania podatkiem minimalnym ma być suma składająca się z następujących trzech elementów:

1. 1,5% wartości obrotu spółki (innego niż z zysków kapitałowych); plus
2. kwota kosztów finansowania dłużnego poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych przekraczająca 30% tzw. EBITDA podatnika; plus
3. kwota kosztów usług (np. doradczych, badania rynku, reklamowych, tantiem lub innych) lub praw niematerialnych poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych – w przypadku przekroczenia wartości 3 mln zł plus 5% EBITDA.

Przepisy umożliwiają podatnikom wybór uproszczonego sposobu obliczania podatku minimalnego. W tym przypadku podstawą opodatkowania jest kwota odpowiadająca 3% obrotu (innego niż z zysków kapitałowych).

Podatnicy mają również prawo do odliczenia minimalnego podatku dochodowego w kolejnych 3 latach podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w którym minimalny podatek dochodowy został zapłacony.

Przykładowe wyliczenie kwoty podatku

Założenia:

• Przychody podatkowe: 10 mln zł
• Koszty podatkowe: 10,5 mln zł
• Strata podatkowa: 0,5 mln zł
• Odpisy amortyzacyjne: 1,2 mln zł
• KFD (Koszty finansowania dłużnego do podmiotów powiązanych): 0,9 mln zł
• Koszty finansowania dłużnego do podmiotów niepowiązanych: 0,8 mln zł
• Koszty usług doradczych, zarządzania, licencji, royalty etc. do podmiotów powiązanych: 0,6 mln zł
• Pozostałe: 7 mln zł

Przykładając powyższe wartości do 3 punktów równania na minimalny CIT:

1. 10 000 000 zł przychodu * 1,5% = 150 000 zł
2.     -0,5 mln zł (strata podatkowa wynosząca)
   + 1,2 mln zł (odpisy amortyzacyjne)
   + 0,9 mln zł (KFD, czyli koszty finansowania dłużnego do podmiotów powiązanych)
   + 0,8 mln zł (koszty finansowania dłużnego do podmiotów niepowiązanych
   = 2 400 000 * 30% = 720 000 zł.
   Podstawa opodatkowania to nadwyżka KFD nad powyżej wyliczony wskaźnik: 900 000 – 720 000 = 180 000 zł
   Podstawę opodatkowania stanowi nadwyżka kosztów ponad wyliczony limit  3 mln PLN plus EBITDA *5%
3. 3 000 000 + (2 400 000 * 5%) = 3 120 000 zł
   (ponieważ wartość kosztów wyniosła 600 tys. zł – mieści się w limicie – nie doliczamy dodatkowej wartości z pkt 3. do podstawy CIT minimalnego).

Ostateczne równanie:

(150 000 + 180 000) * 10% = 33 000 zł podatku do zapłaty.

Płatnicy i zwolnieni

Podmioty zobowiązane do zapłaty:

• Spółki z o.o.
• Spółki akcyjne
• Proste spółki akcyjne
• Spółki komandytowe
• Spółki komandytowo-akcyjne
• Spółki jawne
• Spółki w sektorach o niskiej rentowności lub okresowych stratach (np. hotelarstwo, transport, nieruchomości itp.)

Podmioty zwolnione z CIT minimalnego:

• Nowi podatnicy (rozpoczynający działalność, 3 lata);
• Spółki finansowe;
• Podatnicy ze spadkiem przychodów (30% niższym niż w roku poprzednim);
• Podatnicy o prostej strukturze organizacyjnej;
• Podatnicy znajdujący się w szczególnej sytuacji (eksploatujący statki powietrzne i morskie; uczestniczący w regulowanych transakcjach cenowych; w upadłości, likwidacji lub w trakcie restrukturyzacji);
• Grupy kapitałowe, spółki prowadzące działalność komunalną, instytucje faktoringowe.