Jednolity plik kontrolny to kolejna po split payment czy indywidualnym rachunku podatkowym próba uszczelnienia systemu podatkowego, tym razem poprzez uproszczenie komunikacji między urzędnikami Skarbu Państwa a przedsiębiorcami, co ma wpłynąć korzystnie na płynność i terminowość przekazu informacji.
Format JPK_VDEK, bazujący w dużej mierze na JPK_VAT, ma stać się uniwersalnym szablonem, który zastępuje większość aktualnych deklaracji: JPK_VAT, VAT-7, VAT-27, VAT-ZD, VAT-ZT, VAT-ZZ (możliwe, że w najbliższej przyszłości również VAT-12). Dodatkowo nowy plik zawierał będzie ewidencję zakupów i sprzedaży VAT (wymóg raportowania w rozbiciu na pojedyncze pozycje faktury) oraz dane potrzebne do obliczenia wysokości zobowiązania podatkowego lub kwoty ewentualnego zwrotu.
W związku z tym zmianie ulegną okresy rozliczeniowe VAT – od 1 stycznia 2020 roku wraz z JPK_VDEK obowiązywać będzie cykl miesięczny, w zamian kwartalnego, a więc również spłacanie zobowiązań podatkowych będzie realizowane co miesiąc. Od przedsiębiorców, którzy zwykli dysponować naddatkami środków uzyskanych z transakcji przed końcami kwartałów, będzie to wymagać dostosowania się do nowych reguł.
Do sprawdzania poprawności danych w JPK_VDEK urzędnicy będą mogli używać specjalnie przygotowanego oprogramowania, jak Repozytorium JPK czy Analizator JPK, które pozwalają odnaleźć nieprawidłowości w transakcjach czy lokalizować niezarejestrowane podmioty wystawiające faktury VAT.
Jeśli w przesłanej deklaracji JPK_VDEK znajdą się błędy, naczelnik właściwego US wystosuje wezwanie do ponownej weryfikacji oświadczenia i wprowadzenia zmian. Podatnika będzie obowiązywał okres 14 dni od dnia doręczenia wezwania na wprowadzenie korekt i ponowne przesłanie deklaracji. Jeśli przedsiębiorca zignoruje wezwanie, może spodziewać się konsekwencji w postaci kary finansowej nakładanej w drodze decyzji – w wysokości 500 zł za każdą nieprawidłowość, bez górnego limitu sankcji.
Wprowadzenie formatu JPK_VDEK to z jednej strony nowe wyzwanie dla przedsiębiorców (zwłaszcza w kwestiach ewidencji i raportowania pozycji faktur), z drugiej strony oszczędność czasu podatnika i urzędu. Minsterstwo Finansów i strona urzędowa będzie otrzymywać zdecydowanie mniej deklaracji per capita, co usprawni analizę i weryfikację poprawności deklaracji, a więc teoretycznie również przyśpieszy zwroty nadwyżek.