Ustawa PIT definiuje „mały podatnik” jako: podatnika, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2 000 000 euro; przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.
Możliwość rozliczania się z fiskusem metodą kasową to jedna z największych korzyści dla małych podatników. Obowiązek podatkowy powstaje dopiero w momencie, kiedy dokonana została zapłata za towar lub usługę, aczkolwiek nie wcześniej niż z dniem otrzymania faktury. Należy pamiętać, że dany wydatek musi mieć związek z działalnością opodatkowaną. To znaczy:
Co do zasady, mali podatnicy mogą też skorzystać z jednorazowej amortyzacji bez względu na czas prowadzenia działalności gospodarczej. Jedynym ograniczeniem jest suma odpisów amortyzacyjnych w roku podatkowym, która nie może przekroczyć 50,000 euro.
Mały podatnik podatku dochodowego może skorzystać z kwartalnej metody wpłacania zaliczek na podatek dochodowy, Zaliczki w przypadku limitów małego podatnika wpłacane są w trybie kwartalnym: do 20 kwietnia za I kwartał, do 20 lipca za II kwartał, do 20 października za III kwartał, do 20 stycznia za IV kwartał.
Zgodnie z nowymi przepisami ustawy o PIT, limit definiujący małego podatnika zostaje podwyższony w porównaniu do poprzedniego roku. Od 2024 roku małym podatnikiem jest osoba, której przychód ze sprzedaży w poprzednim roku (wliczając VAT, jeśli jest czynnym podatnikiem VAT) nie przekroczył równowartości 2 000 000 euro w złotówkach.
To oznacza, że aby uzyskać konkretną kwotę, należy przeliczyć powyższą kwotę euro z użyciem kursu z pierwszego dnia roboczego października 2023 roku. Przyjmując ten kurs wynoszący 4,6091, limit w złotówkach wyniesie dokładnie 9 218 200 zł. Następnie należy zastosować zaokrąglenie do tysięcy, co pozwala nam uzyskać kwotę 9 218 000 zł. W ubiegłym roku limit wynosił 9 654 000 zł.
W domenie podatku VAT, określeniem “mały podatnik” możemy nazwać m.in. podatnicy-pośrednicy, jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) w 2023 r. nie przekroczyła 207 000 zł. Również pozostałych podatników, u których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) w 2023 r. nie przekroczyła 9 218 000 zł; jest to kwota o 436 000 zł niższa od kwoty obowiązującej w II połowie 2023 r., tj. 9 654 000 zł.
Od 1 stycznia 2024 r. podatnik, u którego wartość sprzedaży brutto w 2023 r. nie przekroczyła 9 218 000 zł, może przejść na kasową metodę rozliczania VAT, pod warunkiem złożenia druku VAT-R do końca grudnia 2023 roku.
W kasowej metodzie rozliczania VAT, podatek należny jest rozliczany dopiero po otrzymaniu płatności od nabywcy towaru lub usługi, co oznacza, że podatnik nie ma obowiązku rozliczać faktury sprzedażowej w JPK wcześniej. Natomiast odliczenia podatku naliczonego z faktur zakupowych można dokonać w okresie, w którym zapłacono za fakturę.
Jednakże VAT należny trzeba rozliczyć bez względu na zapłatę, gdy spełnione są dwa warunki jednocześnie: transakcja jest dokonywana na rzecz osób prywatnych lub firm, które nie są czynnymi podatnikami VAT oraz minęło 180 dni od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (art. 21 ustawy VAT).