Podatek u źródła a należyta staranność weryfikacji kontrahenta

W nowelizacji ustawy o CIT ze stycznia 2019 r. znalazł się zapis informujący o konieczności dochowania przez płatnika należytej staranności w trakcie transakcji objętych podatkiem u źródła. Z uwagi na stopień skomplikowania przepisów, Ministerstwo Finansów opublikowało stanowisko, będące zbiorem porad skierowanych do płatników podatku WHT.

Podatek u źródła (ang. withholding tax, WHT) to forma podatku od kwot przekraczających 2 mln zł w skali roku, wypłacanych jednemu kontrahentowi za granicę w ramach dywidend, odsetek, należności z tytułów licencyjnych i wynagrodzeń za świadczone usługi niematerialne. Zgodnie z przepisami obowiązującymi aktualnie, podmioty mogły ubiegać się o zwolnienie lub preferencyjną stawkę podatku u źródła już w chwili dokonywania wypłaty. Spore kontrowersje wzbudza jednak zapis o konieczności zachowania należytej staranności w trakcie weryfikacji kontrahenta.

Przez należytą staranności ustawodawcy rozumieją szereg działań, podejmowanych przez płatnika WHT, mających na celu zminimalizowanie ryzyka nieprawidłowości z winy kontrahenta. Niestety definicja i spodziewany zakres tych działań są wciąż niejasne. Z uwagi na to, Ministerstwo opublikowało zbiór porad pod nazwą „Zasady poboru u źródła”.

Należyta staranność – podatek u źródła

Publikacja nie przynosi spójnej i jednoznacznej definicji „należytej staranności w WHT”. Zamiast tego wskazuje szereg dobrych praktyk, którymi należy się kierować, by dochować należytej staranności podczas sprawdzania podmiotów zagranicznych w trakcie dokonywania transakcji. Dlatego płatnik podatku u źródła, sprawdzając możliwość zwolnienia lub zastosowania preferencyjnej stawki, powinien zadbać o poniższe kwestie.

• Potwierdzenie wiarygodności rezydencji podatkowej kontrahenta (najlepiej poprzez zgromadzenie dokumentacji to potwierdzającej);
• Weryfikacja tożsamości beneficjentów rzeczywistych i właścicieli spółki;
• Zebranie dokumentacji cen transferowych, dokumentacji przepływów finansowych, raportów audytowych potwierdzających działalność gospodarczą podmiotu.

Pytania pomocnicze

Ustawodawcy proponują zestaw pytań, na które należy każdorazowo odpowiedzieć, by skutecznie zweryfikować kontrahenta.

• Jaki personel oraz zaplecze sprzętowe i lokalowe posiada spółka?
• Czy dyrektorzy spółki i członkowie zarządu pełnią swoje funkcje w sposób usługowy?
• Czy dokumenty dotyczące prowadzenia spółki są podpisywane w kraju jej rejestracji?
• Czy spółka ma możliwość organizacji spotkań zarządu (na których podejmowane są kluczowe decyzje) w państwie jej rejestracji? Czy tego typu spotkania faktycznie się odbywają w siedzibie podmiotu?
• Czy adres siedziby spółki jest wykorzystywany równolegle przez wiele podmiotów? Jeśli tak, to ile podmiotów?
• Czy decydenci spółki posiadają lokalne adresy e-mail/numery telefonów stacjonarnych?

Pamiętajmy, że zestaw pytań zaproponowanych przez Ministerstwo nie jest wyczerpującym zbiorem procedury zachowania należytej staranności, lecz zestawem sugestii, z których można dobrowolnie korzystać.

Należyta staranność – kolejne nowelizacje wkrótce

Możemy spodziewać się, że Ministerstwo poszerzy zakres objaśnień, wprowadzając jednoznaczne definicje i praktyki. Wśród wariantów, nad którymi zastanawiają się aktualnie ustawodawcy, znajduje się m.in. powrót do wymogu posiadania certyfikatu rezydencji oraz wprowadzenie „białej listy” państw, wobec których zastosowanie będą miały preferencyjne przepisy.