Podatek od cukru w 2020 – najnowsze ustalenia

Podatek od cukru, tj. od produktów o wysokiej zawartości cukru w składzie, funkcjonuje już m.in. w Kanadzie, USA, Francji i Wielkiej Brytanii. Argumentacja stojąca za potrzebą opodatkowania produktów szkodliwych dla zdrowia opiera się na profilaktyce chorób od-cukrowych oraz propagowaniu zdrowych nawyków żywieniowych.

Według najnowszych dostępnych statystyk dotyczących zachorowalności na cukrzycę, blisko 3,5 miliona Polaków zmaga się z cukrzycą. Około 6% populacji kraju zostało zdiagnozowanych, a kolejne 3% uznaje się za niezdiagnozowanych, ale również dotkniętych schorzeniem.

Zgodnie z aktualną wersją ustawy, opłata ma obejmować nie tylko napoje z dodatkiem cukru, ale też kofeiny i tauryny (składniki popularnych napojów energetyzujących), alkohole sprzedawane w małych butelkach oraz reklamy suplementów diety.

Podatek cukrowy w Polsce – od kiedy, kogo obejmie?

Konkretna data wejścia w życie nowej ustawy i regulacji z niej wynikających nie jest jeszcze znana. Możemy się spodziewać, że już w 2020 roku sprzedawcy napojów słodzonych i innych produktów objętych nowym prawem będą musieli uwzględnić dodatkowe koszty biznesowe, ponieważ to na nich będzie spoczywać obowiązek podatkowy. Z treści ustawy wynika, że zobowiązanie podatkowe powstaje w momencie przesunięcia bądź sprzedaży objętych produktów do punktu sprzedaży detalicznej.

Podatek od cukru – stawki

Po wspomnianych konsultacjach ze stycznia 2020, nowo przyjęta forma opodatkowania zakłada opłatę stałą w wysokości 50 groszy za litr (napoju słodzonego; wszystkich produktów objętych ustawą) oraz opłatę zmienną dla wszystkich pozostałych produktów objętych ustawą, zawierających w składzie więcej niż 5 gramów cukru na 100 ml, w wysokości 5 groszy za każdy gram cukru. Osobną kategorię stanowią produkty słodzone słodzikiem (alternatywą dla cukru), stawka podatku dla tej grupy produktów ma wynieść 50 groszy za litr.

Wpływy do budżetu i finansowanie

Rząd prognozuje wpływy do budżetu na poziomie około 2 mld zł w pierwszym roku obowiązywania nowych przepisów. W pierwszej wersji ustawy wysokość wpływu szacowano na 3 mld zł, jednak w ciągu ostatnich tygodni po konsultacjach ekspertów resortu zdrowia z przedstawicielami branży, ustawodawcy zdecydowali się na obniżenie stawki podatku.

Ministerstwo nie udostępniło jeszcze dokładnego rozkładu kwot finansowania, ale poinformowało, że większa część prognozowanej kwoty wspomoże Narodowy Fundusz Zdrowia w realizacji działań o charakterze profilaktycznym i prozdrowotnym oraz w zakresie finansowania świadczeń zdrowotnych bezpośrednio związanych ze schorzeniami wynikającymi z niewłaściwych wyborów żywieniowych. Strona rządowa prognozuje, że blisko 98% rocznego budżetu NFZ będzie finansowane z nowego podatku.

Zapis w ustawie dotyczący finansowania zajęć sportowo-rekreacyjnych sugeruje, że część kwoty trafi również do Szkolnych Klubów Sportowych – prognozowane 50 milionów złotych w 2020 i nawet 100 milionów rocznie w latach kolejnych. Pozostała część wpływów budżetowych ma trafić do gmin i Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej.