Pracownicze Plany Kapitałowe – najważniejsze informacje

Uchwalony w październiku 2018 r. system Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK) powoli wchodzi w życie. Najwięksi krajowi pracodawcy zobligowani zostali do wprowadzenia systemu już od 1 lipca. Pozostali przedsiębiorcy – w zależności od ilości zatrudnionych i statusu firmy.

Aktualizacja: 30 marca 2020 roku.

Pracownicze Plany Kapitałowe są podstawą nowego, powszechnego i prywatnego systemu emerytalnego dla pracowników, działającego niezależnie od publicznego systemu emerytalnego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Za sprawne funkcjonowanie PPK odpowiadać będzie w głównej mierze pracodawca, przy finansowanym wsparciu budżetu państwa. Zadaniem pracodawców (zgodnie z warunkami zawartymi w ustawie) będzie m.in. podpisanie korzystnych umów z instytucjami finansowymi, odprowadzanie składek i udostępnianie informacji o zgromadzonym kapitale.

Obowiązkiem utworzenia PPK w strukturze firmy objęte są podmioty zatrudniające co najmniej 1 osobę fizyczną, za którą odprowadzają składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Osobą fizyczną zatrudnioną może być pracownik na umowę o pracę, zleceniobiorca, członek rady nadzorczej czy osoba wykonująca pracę nakładczą.

Pracownicze Plany Kapitałowe – od kiedy obowiązują?

W największych podmiotach gospodarczych, zatrudniających więcej niż 249 pracowników, PPK funkcjonuje już od 1 lipca 2019 r. Za faktyczny moment wprowadzenia Planów w życie uznać należy podpisanie umów o zarządzanie i prowadzenie, zarówno z instytucjami finansowymi, jak i ze stroną pracowniczą. Następnie PPK wprowadzą firmy mniejsze, a od początku 2021 roku przedstawiciele sektora finansów publicznych i mikro przedsiębiorcy, zgodnie z ustalonym harmonogramem.

• 1 lipca 2019 r. – firmy zatrudniające 250 i więcej pracowników (stan na 31 grudnia 2018 r.)
• 1 stycznia 2020 r. – firmy zatrudniające od 50 do 249 pracowników (stan na 30 czerwca 2019 r.)
• 1 października 2020 r. – firmy zatrudniające od 20 do 49 pracowników (stan na 31 grudnia 2019 r.)
• 1 stycznia 2021 r. – sektor finansów publicznych oraz pozostałe podmioty zatrudniające.

Dwa rodzaje umów PPK

Według ustawy uchwalonej 4 października zeszłego roku, pracodawcy muszą nawiązać dwa typy umów – o zarządzanie i o prowadzenie PPK. Pierwszy typ to umowa między przedsiębiorcą a wybraną instytucją finansową (np. funduszem TFI, TFE, zakładem ubezpieczeniowym). Ustawa dopuszcza – a wręcz sugeruje – aby wybór instytucji finansowej dokonany był z udziałem reprezentacji pracowników firmy (rada pracownicza, przedstawiciele związku zawodowego itp.). Umowa sporządzona być musi w formie elektronicznej, nie później niż 10 dni roboczych przed dniem zawarcia umowy o prowadzenie PPK. W treści muszą znaleźć się zapisy regulujące tryb zawierania umów z kadrą, terminy wpłat oraz warunki zmiany i wypowiedzenia umowy.

Drugi typ umowy – o prowadzenie PPK – zawierany będzie z instytucją finansową przez pracodawcę w imieniu pracowników. Przy czym chodzi o każdego pracownika z osobna, nie ogół. Istotne jest więc, aby pracodawca dołożył wszelkich starań, by warunki umowy były jak najkorzystniejsze dla pracowników. Umowę o prowadzenie PPK należy podpisać nie później niż do 10 dnia miesiąca po upływie 3 miesięcy zatrudnienia danej osoby w przedsiębiorstwie.

Kogo obowiązek tworzenia PPK omija?

Mimo że Pracownicze Plany Kapitałowe są ustawowo programem powszechnym, istnieją wyjątki. Do grona pracodawców zwolnionych z obowiązku tworzenia i prowadzenia PPK należą:

• pracodawcy, którzy wcześniej wprowadzili w strukturze zatrudnienia Pracownicze Plany Emerytalne i którzy odprowadzają od wypłat pracowników składki w wysokości min. 3,5% ich miesięcznego wynagrodzenia;
• firmy, w których minimum 25% ogółu pracowników przystąpiło do Pracowniczych Planów Emerytalnych;
• mikro przedsiębiorcy (pod warunkiem, że wszyscy pracownicy bez wyjątku oficjalnie zrezygnują z Pracowniczych Planów Kapitałowych).
• osoby fizyczne jako podmioty zatrudniające inne osoby fizyczne bez związku z ich działalnością gospodarczą.