Split payment – dla kogo obowiązkowy od 1 listopada?

Mechanizm podzielonej płatności (split payment) funkcjonuje w Polsce od lipca 2018 roku jako opcjonalny sposób płatności faktur VAT. 1 listopada 2019 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy, która możliwość zmienia w obowiązek – na początku jedynie w wybranych branżach.

Wprowadzenie obowiązku split payment ma znacząco obniżyć poziom nieprawidłowości w sektorach wymagających uszczelnienia z punktu widzenia rozliczeń VAT.

Dotychczas przedsiębiorcy (zwłaszcza z branży budowlanej), by odpowiednio rozliczać VAT, musieli prowadzić ewidencję towarów i usług. Ujednolicenie przepisów sprawi, że nabywca, z pomocą jednej podzielonej płatności, poza kwotą netto za usługę, będzie wpłacał kwotę podatku na specjalne konto VAT. Tym samym usługodawca nie będzie mógł swobodnie obracać kwotą podatku, jak było to możliwe wcześniej.

Split payment krok po kroku

1. Przedsiębiorca A wykonał usługę na rzecz przedsiębiorcy B (na kwotę łączną większą niż 15 tyś. zł).
2. Przedsiębiorca B wykonuje jeden przelew komunikatem podzielonej płatności.
3. Bank zajmuje się przekierowaniem przelewu na dwa osobne konta.
4. Rachunek bieżący: przedsiębiorca A otrzymuje tylko kwotę netto za usługę.
5. Rachunek VAT: Kwota podatku. Przedsiębiorca A ma ograniczony dostęp, środki VAT są zamrożone w oczekiwaniu na rozliczenie VAT.

Split payment, dla kogo obowiązkowy?

Powodem wprowadzenia zmiany jest potrzeba likwidacji dwóch obowiązujących mechanizmów: odwrotnego obciążenia na dostawy i usługi oraz odpowiedzialności solidarnej. W zamian: obowiązkowy split payment, najpierw w branżach oferujących usługi budowlane, elektroniczne, motoryzacyjne, w handlu paliwami kopalnymi i metalami szlachetnymi. Będą się z tym wiązać nowe obowiązki, w tym ryzyko sankcji, ale możemy też spodziewać się nowych udogodnień.

O czym należy pamiętać?

Przede wszystkim o tym, że wymóg stosowania metody split payment dotyczy jedynie przelewów na kwotę większą niż 15 tyś zł. Transakcje na kwotę niższą mogą być nadal realizowane w tradycyjny sposób – opcja podzielonej płatności jest dostępna, acz nie wymagana.

Zakres obowiązków podatnika poszerza się jednak o konieczność informowania o korzystaniu ze split payment. Ministerstwo Finansów określiło, że w razie niedopilnowania obowiązku, stronie sprzedającej grozi sankcja w wysokości 100% podatku wskazanego w fakturze. W wyjątkowych okolicznościach grozi też grzywna w wysokości 720 stawek dziennych dla nabywcy, 180 stawek dziennych dla sprzedawcy.

Z drugiej strony, ustawodawca przewidział udogodnienia dla podatników, którzy zdecydują się korzystać z mechanizmu podzielonej płatności. Poza wspomnianym zawieszeniem zasady solidarnej odpowiedzialności, przedsiębiorcy mogą spodziewać się:

• szybszych zwrotów nadwyżki naliczonego podatku VAT (60 dni standardowo, 25 dni przy korzystaniu ze split payment);
• odstąpienia od stosowania podwyższonych odsetek od zaległości;
• odstąpienia od nakładania dodatkowego zobowiązania finansowego (np. w wyniku zaobserwowanych nieprawidłowości w rozliczeniach VAT).

Znacznym ułatwieniem może okazać się również możliwość przelewów zbiorczych za faktury otrzymane w jednym okresie rozliczeniowym (nie dłuższym niż miesiąc).

Dostępność środków na rachunku VAT

Środki zgromadzone na koncie VAT jak dotychczas będzie można wykorzystywać w ograniczonym zakresie, przede wszystkim do regulowania podatku VAT, ale też innych zobowiązań wobec Skarbu Państwa:

• podatku dochodowego,
• akcyzy,
• cła,
• składek ZUS.

Jeśli jednak kwota zobowiązania będzie niższa w danym okresie rozliczeniowym, podatnik będzie miał możliwość ubiegania się – na drodze wniosku – o przekazanie nadwyżki na wskazany przez niego rachunek bankowy. Zgodnie z art. 108b ustawy, naczelnikowi urzędu skarbowego przysługuje termin 60 dni od daty złożenia wniosku na wydanie postanowienia. Od decyzji będzie można się odwołać.