Stawka 0% w WDT – nowe zasady od przyszłego roku

Nowelizacja dotycząca zasad przyznawania stawki 0% w WDT (transakcje wewnątrzwspólnotowe) jest częścią pakietu zmian ustawy o VAT, tzw. VAT quick fixes, zaproponowanego przez Ministerstwo Finansów w czerwcu tego roku. Nowe reguły wprowadzają materialny wymóg używania numeru identyfikacyjnego VAT oraz składania informacji podsumowującej VAT-EU. Zmiany wejdą w życie z początkiem 2020 roku.

Stan prawny obowiązujący do końca 2019 r.

Transakcje WDT to sprzedaż towarów przez czynnych podatników VAT, dostarczanie towarów kontrahentom z Unii Europejskiej. Zgodnie z aktualnymi, obowiązującymi do końca 2019 roku przepisami, podawanie numeru identyfikacyjnego VAT dostawcy i nabywcy podczas tego typu transakcji jest obowiązkiem jedynie formalnym. Oznacza to, że nabywca może uzyskać zwolnienie z VAT (stawka 0% zamiast krajowej 23%) bez konieczności podawania ważnych numerów identyfikacyjnych VAT. Urząd skarbowy nie dysponuje aktualnie narzędziami prawnymi, pozwalającymi podnieść stawkę VAT do krajowej stawki 23% na podstawie braku aktywnego numeru VAT. Przed interwencją urzędu skarbowego chronią podatnika m.in. korzystne orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Analogiczna zasada obowiązuje w przypadku obowiązku składania informacji podsumowującej VAT-EU. Deklaracja VAT-EU służy głównie celom statystycznym, a nie rozliczeniowym – jej niezłożenie w przypadku sprzedaży towarów do krajów UE nie wiąże się z sankcjami finansowymi ani ryzykiem podniesienia stawki podatku VAT.

Stawka 0% WDT – nowe obowiązki

Od 2020 roku wymóg udostępnienia dostawcy ważnego numeru identyfikacyjnego VAT oraz konieczność składania VAT-EU w przypadku transakcji WDT staną się obowiązkami materialnymi. Innymi słowy: nabywca i dostawca nie tylko muszą podsiadać aktywne numery VAT (dochodzi zatem konieczność weryfikowania ważności numeru), ale też zobowiązani są do ujęcia ich na fakturze sprzedaży i innych dowodach transakcji wewnątrzwspólnotowej.

Drugą kwestią jest ujęcie transakcji w informacji podsumowującej VAT-EU i w tej materii nowe przepisy również wprowadzają wymóg materialny. W przypadku deklaracji VAT-EU istnieje jednak możliwość uargumentowania braku złożenia podsumowania wobec urzędu skarbowego – z pomocą takiego wnioskowania możemy wywalczyć cofnięcie podwyżki stawki VAT do 23%, aczkolwiek dotyczy to tylko wyjątkowych sytuacji, jak nieumyślny udział w przestępstwie. Informację podsumowującą VAT-EU należy składać za okres miesiąca w terminie do 25. dnia po miesiącu, którego dotyczy zobowiązanie podatkowe.

Nowe przepisy dotyczą zarówno nabywców, jak i dostawców, biorących udział w transakcjach WDT.