Tarcza 2.0 – nowe zasady wsparcia dla przedsiębiorców

W nocy z 16 na 17 kwietnia 2020 r. rząd przyjął projekt nowelizacji pakietu ustaw pod wspólną nazwą Tarcza antykryzysowa, które weszły w życie 1 kwietnia 2020 roku po przejściu przyspieszonej drogi legislacyjnej. Podpisana już przez Prezydenta RP nowelizacja m.in. rozszerza możliwość zwolnienia od składek ZUS na firmy zatrudniające do 49 pracowników. Jednocześnie zostały potwierdzone informacje o pracy rządu nad Tarczą Antykryzysową 3.0 oraz nad zupełnie nowym programem, roboczo nazwanym Tarczą Finansową dla Firm.

Tarcza 2.0 wprowadza szereg nowych rozwiązań dla przedsiębiorców i pracowników oraz rozszerza zakres obowiązywania już obowiązujących przepisów. Ustalenia nowego projektu nie były konsultowane z Radą Dialogu Społecznego. Poniżej prezentujemy wszystkie najważniejsze ustalenia nowelizacji.

Zwolnienie z ZUS również dla większych przedsiębiorstw

Przypomnijmy: pierwotna wersja rządowego projektu wprowadziła możliwość ubiegania się o zwolnienie z konieczności opłacania składek ZUS (na trzy miesiące) dla firm zatrudniających mniej niż 9 osób i samozatrudnionych oraz wyznaczała kryterium przychodu: 15 681 zł (300% przeciętnego wynagrodzenia), pod warunkiem, że płacili wcześniej składki. Kwalifikowały się tylko firmy założone przez 1 lutego 2020 r.

Nowelizacja Tarczy antykryzysowej rozszerza tę możliwość na przedsiębiorstwa zatrudniające od 10 do 49 osób oraz znosi kryterium przychodu. Bez względu na osiągane przychody, z rozwiązania będą mogły skorzystać firmy i samozatrudnieni, którzy opłacali wcześniej składki za siebie. Program obejmie również firmy założone między 1 lutego a 1 kwietnia 2020 r. Rząd zobowiązał się do pokrycia połowy składek ZUS jedynie pod warunkiem, że pracownicy, których obejmie program wsparcia, utrzymają swoje posady.

Uwaga: płatnicy zatrudniający od 10 do 49 osób podlegających ubezpieczeniom społecznym zostaną zwolnieni z opłacania składek w wysokości 50% łącznej kwoty nieopłaconych należności z tytułu składek wykazanych w deklaracji rozliczeniowej złożonej za dany miesiąc.

Rządowe wsparcie obejmuje zwolnienie ze składek na

• ubezpieczenia społeczne,
• ubezpieczenie zdrowotne,
• Fundusz Pracy,
• Fundusz Solidarnościowy,
• Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych.

Wydłużony okres świadczenia postojowego

Kolejne rozszerzenie pierwotnie przyjętych przepisów dotyczy finansowania świadczeń postojowych, obejmuje samozatrudnionych i pracowników na umowach cywilnoprawnych. Nowelizacja zakłada możliwość ponownego przyznania świadczenia, nie więcej niż trzykrotnie (pierwotnie zakładano, że świadczenie to będzie miało charakter jednorazowy). Ponowne przyznanie świadczenia uzależnione będzie od wykazania, że sytuacja materialna przedsiębiorcy nie uległa poprawie, a jego wypłata nie będzie mogła nastąpić najwcześniej w miesiącu następującym po miesiącu wypłaty po raz pierwszy tego świadczenia.

Kwota świadczenia postojowego nie będzie opodatkowana i oskładkowana, a wysokość świadczenia będzie zależna od typu kontraktu między pracodawcą a pracownikiem, zgodnie z przepisami pierwszej wersji Tarczy antykryzysowej.

Mikropożyczka dla mikroprzedsiębiorców

Mikroprzedsiębiorcy mogą ubiegać się o pożyczki do wysokości 5000 zł na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej. Ta forma wsparcia byłapierwotnie skierowana wyłącznie do przedsiębiorców zatrudniających do 9 osób. Tarcza 2.0 rozszerza krąg uprawnionych na mikroprzedsiebiorców, ale niezatrudniających pracowników (zatem również na samozatrudnionych). Pożyczka ta zostanie umorzona, jeśli utrzymają działalność przez okres trzech miesięcy od jej otrzymania.

Tarcza 2 wprowadza również możliwość ubiegania się o wsparcie finansowe z Polskiej Agencji Rozwoju Przemysłu (PARP) w formie pożyczek, gwarancji i poręczeń, których przedmiotem jest finansowanie działalności gospodarczej. Warunkiem ubiegania się o pomoc jest stwierdzona trudna sytuacja finansowa, bezpośrednio związana z wprowadzeniem stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii. O wielkości wsparcia będzie decydować skala prowadzonej dziłalności oraz wielkość straty, jaką poniosł przedsiębiorca w okresie obowiązywania wyżej wymienioych stanów.

Tarcza 2.0 – pracodawcy i pracownicy

Rząd zdecydował się dodać kolejne przepisy pozwalające na ingerencję w czas pracy pracowników oraz wymiar przysługującego odpoczynku. Zgodnie z art. 15x omawianej nowelizacji, pracodawca może zobowiązać pracownika do pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. W tym zakresie wyłaczone zostało stosowanie Kodeksu Pracy. Pracodawca może również polecić pracownikowi realizowanie prawa do odpoczynku w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Powyższe może mieć zastosowanie jedynie wobec pracowników zatrudnionych w sektorach wymienionych w art. 15x, m.in. chodzi tu o przedsiębiorsta prowadzące działalność polegająca na świadczeniu czynności bankowych w rozumieniu Ustawy Prawo bankowe, przedsiębiorstwa prowadzące działalność w sektorze rolno-spożywczym związaną z wytwarzaniem lub dostarczaniem żywności czy przedsiębiorstwa zapewniające funkcjonowanie systemów i obiektów infrastruktury krytycznej w rozumieniu Ustawy o zarządzaniu kryzysowym.

Rozszerzeniu uległ również zakres przyznawania dofinansowań do wynagrodzeń pracowników w przypadku obniżenia wymiaru czasu pracy oraz wprowadzonego przestoju. Od momentu uchwalenia Tarczy 2, wsparcie finansowe dostępne będzie również dla państwowych osób prawnych w rozumieniu ustawy o finansach publicznych i organizacji pozarządowych (tj. stowarzyszeniach i fundacjach będących organizacjami pożytku publicznego). Dofinansowanie przysługuje od miesiąca, w którym złożono wniosek o jego przyznanie, a nie od konkretnej daty złożenia wniosku.

Dodatkowo, na czas trwania stanu epidemii, szkolenia wstępne w dziedzinie BHP będą mogły być realizowane w całości zdalnie, z pomocą środków komunikacji elektronicznej. Nie dotyczy to szczególnych przypadków, np. szkoleń dotyczących stanowisk roboczych.

Zmiany w podatkach

Podatek od nieruchomości

Projekt Tarczy antykryzysowej 2.0 wprowadza nowe możliwości ulg w podatkach dla przedsiębiorców dotkniętych negatywnymi konsekwencjami ekonomicznymi (utrata płynności finansowej) w związku z kryzysem wywołanym pandemią. Mowa tu o:

• zwolnienia z podatku od nieruchomości: gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej za część roku 2020 (art. 15 p);
• wydłużenie terminów płatności rat podatku od nieruchomości za kwiecień, maj i czerwiec, nie dłużej niż do dnia 30 września 2020 r. (art. 15 q).

W przypadku osób fizycznych rozwiązanie to będzie mogło mieć zastosowanie do raty płatnej do 15 maja, a w przypadku osób prawnych, do rat podatku za: kwiecień, maj i czerwiec, płatnych do: 15 kwietnia, 15 maja i 15 czerwca.

Tarcza 2.0 wprowadza możliwość zwolnienia od podatku od nieruchomości gruntów, budynków i budowli również dla organizacji pozarządowych.

PIT

Zmiana w domenie podatku PIT dotyczy zasad i dozwolonych terminów przyznawania 1% podatku na cele charytatywne. Od momentu wejścia w życie ustawy, darowiznę można przekazać w zeznaniu podatkowym złożonym do dnia 1 czerwca 2020 roku (lub w korekcie zeznania złożonej do tego terminu), a nie jak wcześniej, do 30 kwietnia.

CIT

Nowelizacja obejmuje również przepisy dotyczące podatku CIT. Ustawa wydłuża do 30 września 2020 r. termin do sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych oraz terminu do złożenia oświadczenia o stosowaniu cen rynkowych w przypadku podmiotów, których rok podatkowy lub rok obrotowy rozpoczął się po 31 grudnia 2018 r. i zakończył przed 31 grudnia 2019 r.

Dodatkowo, grupy kapitałowe, który poniosą w 2020 r. straty będące skutkiem pandemii koronawirusa i nie spełnią z tego powodu warunku rentowności, będą mogły zachować status podatkowej grupy kapitałowej.

VAT

Z drugiej wersji Tarczy antykryzysowej, uchwalonej 8 kwietnia, usunięto zapis o zerowej stawce podatku dla dostaw sprzętu komputerowego i urządzeń multimedialnych (która mogła wspomóc wyposażanie szkół w sprzęt niezbędny do realizowania zdalnej edukacji).

Nowe zasady doręczania listów poleconych – doręczenia hybrydowe

Zgodnie z komunikatem rządowym, przesyłka listowa będąca przesyłką rejestrowaną będzie mogła być doręczona do skrzynki pocztowej bez konieczności składania wniosku na poczcie. Natomiast przesyłki kurierskie będą mogły być dostarczane z pominięciem obowiązku uzyskania potwierdzenia odbioru.

Nowe przepisy wprowadzają jednak również pojęcie “przesyłki hybrydowej”. W myśl nowelizacji, operator wyznaczonemu do świadczenia usług pocztowych (Poczta Polska) przyjęcie przesyłki poleconej, a następnie jej przemieszczenie i doręczenie w postaci dokumentu elektronicznego do adresata bez konieczności składania własnoręcznego podpisu.

Nowa procedura doręczeń listów poleconych obowiązywać będzie – zgodnie z treścią nowelizacji – do 30 września 2020 r.

Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych

Nowe przepisy mają również wspomóc przedsiębiorców w uzyskiwaniu ulg w spłacie zobowiązań podatkowych w związku z COVID-19, poprzez wskazanie, że zaniechanie poboru odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych stanowić będzie pomoc publiczną mającą na celu zaradzenie poważnym zaburzeniom w gospodarce, o której mowa w Komunikacie Komisji – Tymczasowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki w kontekście trwającej epidemii COVID-19 (2020/C 91 I/01).
Wprowadzenie tych przepisów umożliwi przedsiębiorcy wnioskowanie o pomoc publiczną do maksymalnej wysokości 800 tys. euro (z obecnych 200 tys. euro).

Zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych obrotu kryptowalutami

Od 1 lipca 2020 r. z podatku od czynności cywilnoprawnych zwolniona będzie sprzedaż i zamiana walut wirtualnych w rozumieniu art. 2 ust. 2 pkt 26 ustawy z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Poprawki zaproponowane przez opozycję

• Możliwość zawieszenia spłaty kredytu studenckiego zaciągniętego do końca roku akademickiego 2019/2020 na okres wskazany we wniosku, ale nie dłuższy niż pół roku.
• Przedłużenia ważności legitymacji studenckich i legitymacji służbowych nauczycieli akademickich, a także legitymacji doktorantów na okres zawieszenia działalności uczelni oraz na 60 dni od momentu wznowienia działalności przez uczelnię.
• Możliwość eksmisji sprawców przemocy domowej nawet w trakcie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.
• Fundacje, stowarzyszenia i spółdzielnie będą mogły podejmować wiążące decyzje w czasie trwania stanu epidemii wykorzystując komunikację elektroniczną.

Tarcza 2.0 – pozostałe istotne ustalenia nowelizacji

• Operatorzy telekomunikacyjni objęci zostaną prawem do udostępniania ministrowi właściwemu do spraw informatyzacji danych o lokalizacji osób objętych kwarantanną (obejmujących okres ostatnich 14 dni).
• Zasiłek dla rolników oraz ich rodzin w sytuacji objęcia ich kwarantanną, hospitalizacją lub nadzorem epidemiologicznym – zasiłek miesięczny w wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia, 1300 zł (pod warunkiem niemożności wykonywania pracy zarobkowej).
• Zabezpieczenie środków finansowych służących powstrzymaniu COVID-19 przed egzekucją w ramach postępowania cywilnego, czynności komorników sądowych lub administracyjnych organów egzekucyjnych.
• Nielimitowany internet w ramach dostępu do GOV.PL i usług medycznych online umożliwiających zdalną diagnostykę, usług e-learningu.
• Jednorazowa dotacja z budżetu Państwa w wysokości 87 mln zł na wsparcie eUsług w służbie zdrowia.
• Szybsza realizacja Funduszu Szerokopasmowego i Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej (pierwotnie planowana na 2021 rok).
• Wydłużenie terminów administracyjnych związanych z wygaśnięciem daty ważności uprawnień (prawo jazdy, uprawnienia do kierowania pojazdami, szkolenia okresowego, badań lekarskich i psychologicznych do pracy na stanowisku kierowcy) – 30 dni od momentu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.