Składka zdrowotna dla przedsiębiorców: aktualna i nowa na 2025

Składka zdrowotna to stały element zobowiązań finansowych każdego przedsiębiorcy w Polsce. Reguły wyliczania składki zmieniły się wraz z nowelizacjami Polskiego Ładu, jednocześnie Ministerstwo Finansów zapowiedziało kolejne zmiany, prognozowane do wejścia w 2025 roku.

Składka zdrowotna – aktualne przepisy

Należy pamiętać, że od 1 stycznia 2022 roku zlikwidowano możliwość odliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne od podatku dochodowego od osób fizycznych i zmieniono zasady ustalania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorców. 

Zmiana przepisów oznacza, że dochód pochodzący z działalności gospodarczej staje się podstawą do obliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne dla osób płacących podatek dochodowy zgodnie z zasadami określonymi przez skalę podatkową, podatek liniowy oraz osób opłacających podatek dochodowy z tytułu posiadania kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Dochód ten, za każdy rok kalendarzowy, jest obliczany jako różnica między przychodami, zgodnie z definicją zawartą w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, a kosztami poniesionymi w celu uzyskania tych przychodów, zgodnie z tą samą ustawą. 

Dodatkowo, kwota składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe opłaconych w danym roku, jeśli nie zostały uwzględnione jako koszty uzyskania przychodów, jest odejmowana od tego dochodu.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne odpowiada 9% kwoty bazowej obliczonej zgodnie z ustawowymi regułami. Należy pamiętać, że składka nie może być niższa niż 9% minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego na początek danego okresu składkowego. 

Innymi słowy przy sporządzaniu deklaracji za styczeń 2024 roku najniższa składka zdrowotna zostanie ustalona na poziomie minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w 2023 roku (3 490,00 PLN). 

Terminy płatności składek

Płatnicy składek przesyłają deklarację rozliczeniową (ZUS DRA), imienne raporty miesięczne (ZUS RCA, ZUS RSA, ZUS RPA) oraz opłacają składki za dany miesiąc:

• do 5. dnia następnego miesiąca – jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe,
• do 15. dnia następnego miesiąca – podatnicy posiadający osobowość prawną, m.in.: spółki kapitałowe (spółki akcyjne i spółki z o.o.), spółdzielnie, stowarzyszenia, fundacje, jednostki samorządu terytorialnego, uczelnie wyższe, Kościoły, ZUS, ZOZ itp.,
• do 20. dnia następnego miesiąca – pozostali płatnicy składek, a więc płatnicy opłacający wyłącznie składki na własne ubezpieczenia (np. wspólnicy spółek), przedsiębiorcy i inne podmioty nieposiadające osobowości prawnej, które zatrudniają innych ubezpieczonych, w tym spółki osobowe (tj. spółki jawne, partnerskie, komandytowe, komandytowo-akcyjne).

Stawka zdrowotna w 2025 – stałe pułapy 9% oraz 4,5%

Jeżeli proponowane zmiany wejdą w życie, 2025 rok przyniesie nową metodę wyliczania składki, obejmującą zarówno przedsiębiorców na skali podatkowej, jak i tych na podatku liniowym oraz na ryczałcie.

Dla osób rozliczających się z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) i prowadzących działalność gospodarczą według obu wspomnianych form rozliczania podatku, wprowadzony zostanie stały próg składki zdrowotnej. Oznacza to, że będzie stała bezwzględnie, w wysokości 9% kwoty odpowiadającej 75% minimalnej płacy. Z obliczeń wynika, że wyniesie to około 310 zł miesięcznie w 2025 roku.

To istotna zmiana, ponieważ do 2024 roku, przedsiębiorcy korzystający z liniowego podatku płacą składkę w wysokości 4,9% od dochodu, który został uzyskany w poprzedzającym miesiącu. Jednakże kwota nie może być niższa, niż 381,78 PLN.

“Ryczałtowcy”, tj. osoby rozliczające się z PIT i prowadzące działalność gospodarczą na zasadzie ryczałtu, przy osiągnięciu przychodów miesięcznych do czterokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, również będą zobowiązane do opłacania składki zdrowotnej w wysokości 9% z 75% minimalnego wynagrodzenia. 

Przy przekroczeniu czterokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, zaistnieje zobowiązanie do dopłacenia do minimalnej składki (obliczanej na zasadzie 9% z 75% minimalnego wynagrodzenia) 3,5% od nadwyżki powyżej czterokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.

Proponowane zmiany dotyczą wyłącznie przedsiębiorców i prawdopodobnie wejdą w życie od 1 stycznia 2025 roku.